گپ دوستانه

سایت آمریکایی موندویس، مقاله‌ای را به قلم "لوری آلن" درباره چالش‌های پیش روی قانون بین الملل در تعامل با مسأله فلسطین منتشر کرده است نویسنده در این مقاله به تشریح نظرات کارشناسان درباره تفسیرهای مختلفی که از قانون بین الملل در تعامل با مسأله فلسطین وجود دارد پرداخته است.

العالم - فلسطین اشغالی

نویسنده معتقد است بحث بر سر قانون بین الملل از همان ابتدای حمله اخیر "اسرائیل" به غزه در اکتبر گذشته مطرح شد. این مناقشات، به خصوص پس از طرح درخواست آفریقای جنوبی در دادگاه لاهه برای اتخاذ "تدابیر فوری" از سوی این دادگاه برای مهار نسل کشی رژیم صهیونیستی در غزه، ابعاد ویژه‌تری گرفت.

با صدور حکم موقت دادگاه لاهه در 26 ژانویه – که بدون دعوت صریح به آتش بس، رژیم صهیونیستی را از نسل کشی منع کرد - بحث و مناقشه درباره قانون بین الملل حتی در میان صاحب نظران در جبهه فلسطین چالشی تر شد.

نویسنده در مقاله خود این سئوال را مطرح می کند که آیا قانون بین الملل نمی تواند برای آزادی خاک فلسطین کاری کند؟! این سئوالی است که فلسطینی ها و غیر فلسطینی ها همواره مطرح کرده اند. از وقتی که انگلیس زیر نظر جامعه ملل مدعی قیمومیت بر فلسطین شد، مبارزان و مدافعان فلسطینی همواره برای احقاق حقوق و به دست آوردن آزادی های فردی و جمعی خود مبارزه کرده اند.

برخی قانون بین الملل را منشأ امید به آینده‌ای بهتر می دانند. از نظر این افراد منشور سازمان ملل – که دادگاه لاهه بخشی از آن است – "ایمان به حقوق اساسی بشر و ارزش و حرمت انسان ها " را تضمین کرده است. اما برخی دیگر، بدبینانه تر یا واقع بینانه تر به قضیه نگاه می کنند؛ آنها امید بستن به قانون بین الملل را خیانت به مسأله فلسطین می دانند.

از جمله انتقادهای شایع، این است که قانون بین الملل ابزار دست سلطه جویان و ابرقدرت هاست و توسط سیاست های سلطه جویانه و نژادپرستانه امپریالیسم فاسد شده است و دیگر نمی تواند عدالت حقیقی را به ارمغان بیاورد. اندکی مطالعه در تاریخ و توجه به ملاحظات سیاسی، این انتقادها را تأیید می کند.

انبوهی از گزارش های کمیته ویژه سازمان ملل درباره جنایات رژیم صهیونیستی علیه ملت فلسطین، از زمان تأسیس این کمیته در سال 1969، خود، آرشیوی قابل توجه را به وجود آورده است و پژوهش گران و مدافعان حقوق بشر اسنادی را از فرار این رژیم از مجازات و نقض قوانین بین الملل جمع آوری و ثبت کرده اند.

این نویسنده در مقاله خود خاطرنشان کرده است که تاریخ طولانی ضعف و نفاق قانون بین الملل آنهم پس از امتناع دادگاه لاهه به دعوت مستقیم به آتش بس مزید بر علت شده است برخی فلسطینی ها معتقدند که قانون بین الملل فقط برای "حمایت از قاتلان" تدوین شده است و حکم اخیر دادگاه لاهه صرفا چراغ سبزی برای ادامه حمله به غزه است. حکم اخیر این دادگاه، ناتوانی قشر حاکم بر دنیا از اعتراف به اوضاع انسانی فلسطین را ثابت کرد و این گواه دیگری بر این حقیقت است که فلسطینی ها باید چشم امید از نهادهای حقوقی لیبرال بین المللی بردارند.

پیامدهای سیاسی حکم دادگاه لاهه علیه "اسرائیل"، حتی با وجود تضاد آن با قدرت حاکم (بر جهان)، مشخص نیست. به گفته دکتر عزمی بشاره، رئیس مرکز مطالعات سیاسی العربی، صرف اینکه این دادگاه بین المللی "از ادبیات فلسطینی در توصیف اقدامات اسرائیل" استفاده کرده است، "چیز کمی نیست". به عبارت دیگر به گفته معین ربانی، تحلیلگر حکم دادگاه، با صدور حکم دادگاه لاهه به اتخاذ تدابیر موقت عمومی، "اسرائیل" عملا "در جایگاه متهم قانونی به ارتکاب جنایت نسل کشی قرار گرفته است".

کریگ مخیبر، مدیر سابق دفتر کمیسر حقوق بشر سازمان ملل در نیویورک، این حکم را یک "پیروزی تاریخی" دانسته است زیرا بالاخره طلسم 75 سال فرار رژیم صهیونیستی از مجازات را شکسته است. نورا عریقات، دیگر کارشناس حقوقی هم معتقد است که این حکم می تواند ابزاری برای واداشتن دیگر کشورها به مداخله برای توقف نسل کشی باشد.

این تحلیلگر با اشاره به تلاش آمریکا و انگلیس برای انحراف توجه ها از حکم دادگاه لاهه آنهم با توقف شتابزده کمک های خود به آنروا، این حرکت را شاخصی مهم می داند. قانون بین المللی با همه ویژگی های خود همیشه به مثابه بوته آزمایش بوده است. با نگاهی به انواع تفسیرهای ضد و نقیضی که از حکم دادگاه لاهه به عمل آمده است، شاهد تنوع حیرت انگیز دیدگاه ها و نگرش های سیاسی هستیم.

این نویسنده با اشاره به میزان هولناک حملات ویرانگر و مرگبار "اسرائیل" به غزه، معتقد است که این حملات شرایطی به مراتب وحشتناک تر برای کسانی که توانسته اند از حملات رژیم جان به در ببرند، ایجاد کرده است و همین اوضاع، اهمیت مداخله های فوری و لازم برای نجات جان این افراد و توقف ویرانگری را نشان می دهد. در شکوائیه آفریقای جنوبی به دادگاه لاهه همچنین تصریح شده است که فلسطینی های غزه "به دلیل گرسنگی، خشکسالی و بیماری ناشی از محاصره اسرائیل و جلوگیری از ورود کمک های بشردوستانه کافی به غزه، در خطر مرگ قرار گرفته اند."

دادگاه لاهه به نیاز فوری به ارسال کمک های بشردوستانه و ارائه خدمات به غزه اذعان کرده است. قاضی بهانداری از همه طرف های منازعه خواسته است "بلافاصه به جنگ و درگیری پایان دهند". در واقع لحن الزامی دادگاه و اشاره به "عواقب غیر قابل جبران" این جنگ، گویای تأکید دادگاه بر انسانی بودن مسأله فلسطین است و این تأکیدها آنهم در چنین دنیایی مستلزم تکرار است.

امیدواریم این حکم، یهودیان بیشتری را به خصوص در آمریکا، که تحت تأثیر تبلیغات صهیونیسم عقلشان را از دست داده اند به خود بیاورد تا ماهیت واقعی "اسرائیل" را به عنوان یک رژیم نژادپرست و غاصب و فاشیست که علیه ملتی دیگر دست به نسل کشی زده است، بشناسند.

سعدالله زارعی کارشناس روابط بین الملل گفت: رژیم اشغالگر اسرائیل تلاش کرد از همزمانی جلسه دیوان بین المللی دادگستری با سالروز هولوکاست سوء استفاده کند اما ناکام ماند.

العالم -فلسطین اشغالی

زارعی در گفت و گو با برنامه صباح جدید شبکه العالم گفت: دادگاه بین‌المللی دادگستری همزمان با سالروز هولوکاست، جلسه خود را برای بررسی ادعای آفریقای جنوبی علیه رژیم اشغالگر اسرائیل که مرتکب نسل کشی شده است، برگزار کرد؛ دادگاه در روزی برگزار شد که صهیونیست‌ها به دنبال این بودند که آن را به عنوان روزی جهانی علیه هولوکاست در تقویم جهانی ثبت کنند.

زارعی افزود: صهیونیست‌ها سعی کردند از این همزمانی سوء استفاده کنند، اما جهان شاهد بیش از 110 روز هولوکاست واقعی اشغالگران در غزه است .

وی تاکید کرد: رای دیوان عدالت تحت تاثیر این بازی قرار نگرفته و به نفع فلسطینی ها صادر شده است، هرچند که این تصمیم بسیار کمتر از میزان جنایت رژیم اشغالگرعلیه فلسطینی هاست.

زارعی معتقد است علیرغم این، این تصمیم یک گام مهم و مثبت حقوقی به منظور اتخاذ تصمیمات آتی درباره اتفاقات غزه است.

دادگاه بین المللی دادگستری روز جمعه به رژیم اشغالگر اسرائیل دستور داد تا برای جلوگیری از نسل کشی در غزه و تحریک مستقیم به آن اقداماتی انجام دهد و همچنین درخواست اسرائیل برای رد شکایت آفریقای جنوبی را رد کرد.

بسیاری از کشورها از اقدامات دیوان بین المللی دادگستری در خصوص جلوگیری از نسل کشی در نوار غزه استقبال کردند و از اسرائیل خواستند تا از اجرای این اقدامات اطمینان حاصل کند.